Γιατί η απαίτηση για Δημοκρατία χρωματίζει τους λαϊκούς αγώνες

Μέρες που 'ναι, με τη συγκυβέρνηση να περνά από την προληπτική απομάκρυνση από την εργασία (αυτοδίκαιη αργία) στην προληπτική επιστράτευση της σκέψης και μόνο για απεργία, το παρακάτω άρθρο του Δρόμου της Αριστεράς φωτίζει έντονα το ζήτημα της Δημοκρατίας.

Γιατί η απαίτηση για Δημοκρατία χρωματίζει τους λαϊκούς αγώνες

Η συντριβή του πολιτικού συστήματος που καταστρέφει τη χώρα, αναγκαίος όρος για οποιαδήποτε θετική αλλαγή. Του Τάσου Βαρούνη

Η συζήτηση για το πολιτικό σύστημα και τη Δημοκρατία είναι αναγκαία και επείγουσα, μα δυστυχώς σε αναντίστοιχα χαμηλή ιεράρχηση στους χώρους της Αριστεράς. Σε αντίθεση, δηλαδή, με τα οικονομικά ζητήματα (νόμισμα, χρέος κ.λπ.), το θέμα του πολιτικού συστήματος αλλά και πιο συνολικά της Δημοκρατίας, συχνά υποτιμάται. Παρ’ όλο που το λεγόμενο τέλος της Μεταπολίτευσης -και των κοινωνικών συμβολαίων της- μάς εισάγει σε μια περίοδο συνεχούς πολιτικής αναμόρφωσης, με αναζήτηση νέων ισορροπιών, με νέες σχέσεις όσον αφορά τα κόμματα, το κράτος, την ίδια την πολιτική.
Ο αντίπαλος προχωρά σε «κάψιμο» πολιτικών προσώπων, με άρωμα δήθεν κάθαρσης και η ατζέντα, ακόμα και συνταγματικών αλλαγών, είναι ανοιχτή. Το πολιτικό σύστημα που διαχειρίστηκε τη χώρα, την οδηγεί τώρα στην καταστροφή και η συντριβή του είναι αναγκαίος όρος για οποιαδήποτε θετική αλλαγή. Αν, λοιπόν, αγωνιζόμαστε για τη μετάβαση σε μια άλλη Ελλάδα που δεν θα εξαντλείται σε μια κυβερνητική εναλλαγή -όσο σημαντική κι αν είναι αυτή- οφείλουμε να διδαχτούμε και να ακολουθήσουμε το πραγματικό, λαϊκό κίνημα που εδώ και τρία χρόνια φωνάζει χωρίς καμιά συστολή: «Κλέφτες», «Ουστ», «Στο Γουδί».
Αν θέλουμε να ξεφύγουμε από τη ρητορεία μιας αντικαπιταλιστικής ανατροπής που αδιαφορεί για την κλεπτοκρατία και το σάπιο πολιτικό σύστημα επειδή είναι απλά... «ο καπιταλισμός και η νόμιμη κλοπή» πρέπει να περιγράψουμε με θετικό τρόπο το τι θα μπορούσε να αντικαταστήσει το σημερινό πολιτικό σύστημα στην πορεία και την οικοδόμηση μιας μετατροϊκανής Ελλάδας. Άρα, δεν αναφερόμαστε μόνο σ’ ένα πρόγραμμα κάποιων θεσμικών μέτρων μιας αντιμνημονιακής κυβέρνησης, αλλά σ’ ένα βαθύ κίνημα πραγματικής δημοκρατίας που θα σφραγίζει παντού και με κάθε τρόπο την πολιτική και κοινωνική ζωή της χώρας. Η αποκατάσταση της «κοινοβουλευτικής νομιμότητας» και της «συνταγματικής εκτροπής», θα είναι απλά τα πρώτα βήματα.

Εξάλλου, δεν μπορεί να είναι τυχαίο ότι το αίτημα της Δημοκρατίας χρωμάτισε με διάφορες μορφές όλα τα διεθνή κινήματα των τελευταίων χρόνων, από την Αραβική Άνοιξη και τις πλατείες της Μεσογείου, μέχρι τις φιλολαϊκές κυβερνήσεις της Λατ. Αμερικής. Η ριζική και ολόπλευρη συμμετοχή των πολλών στο «πώς κυβερνιούνται οι κοινωνίες» αλλά και οι κάθε είδους προϋποθέσεις ώστε αυτή να ασκείται διαρκώς, δεν αποτελούν απλά συγκυριακό ζήτημα, μα κι ένα σύγχρονο θεωρητικό και προγραμματικό πρόβλημα για το επαναστατικό κίνημα και την Αριστερά.
Το «Παίρνουμε τη ζωή στα χέρια μας» της Πλατείας Συντάγματος εξέφραζε ένα καθολικό αίτημα για ενεργό ρόλο. Και ειδικά για τη νέα γενιά. Μια γενιά που διαρκώς «υφίσταται», μια γενιά αντικείμενο και όχι υποκείμενο, με συνεχείς καταναγκασμούς και ποτέ επιλογές, με ακύρωση κάθε δημιουργικότητας εξαιτίας της μαζικής ανεργίας, σε πλήρη αναντιστοιχία με τις πραγματικές ικανότητες αλλά και τη μόρφωσή της.
Ένα φορτίο, αλλά και μια ανάγκη χειραφέτησης, υπευθυνοποίησης, συλλογικότητας, κοινωνικότητας, προσφοράς, συνοδεύει το στόχο της πραγματικής δημοκρατίας και αναζητά πολιτικές για να εκφραστεί. Ένα διαρκές κίνημα που θα οικοδομεί. Δεν θα αναθέτει απλά σε μια καλύτερη διακυβέρνηση. Δεν θα είναι μόνο μοχλός πίεσης ή αντίβαρο για κάποιες θετικές αλλαγές. Και άρα η αυτοοργάνωση, η λαϊκή αυτενέργεια, η άμεση δημοκρατία, οι λαϊκοί θεσμοί, τα δημοψηφίσματα κ.λπ. θα αποτελούν μόνιμα στοιχεία και απαίτηση της πολιτικής ζωής με θεσμίσεις και τρόπους που δεν μπορούν πάντα να προβλεφθούν.

Σε ποιους πυλώνες στήριξης;
Ποιοι θα ήταν, όμως, κάποιοι πυλώνες ενός μεταμνημονιακού πολιτικού συστήματος;
Πρώτον και «εκ των ουκ άνευ». Ανεξαρτησία από το μερκελισμό. Κατάργηση όλων των μνημονιακών τροϊκανών πολιτικών δεσμεύσεων και λειτουργιών. Έξω η τρόικα από θεσμούς, υπουργεία και κράτος. Καμιά επιτροπεία. Δεν θα λειτουργεί μια χώρα για την εξυπηρέτηση των δανειστών.
Δεύτερον, ριζικό χτύπημα στην καθεστωτική σαπίλα και διαφθορά. Απεξάρτηση του κράτους και των λειτουργιών του από τα πλοκάμια της. Όλα τα χαρακτηριστικά της «ελληνικής περίπτωσης» πρέπει να ξηλωθούν. Η διαπλοκή πολιτικού και επιχειρηματικού κόσμου με τις πολυεθνικές καθιέρωσαν ως «λογικά» τα απίστευτα ποσοστά κέρδους, τις αποικιοκρατικές συμβάσεις, τα σκάνδαλα, τη διάλυση του δημοσίου υπέρ του ιδιωτικού, το ξεπούλημα, τη φορολογική ασυλία. Όλα αυτά έθρεψαν μια μικρή και μεσαία διαπλοκή και δημιούργησαν -εξαγοράζοντας και δένοντας την κοινωνική συνείδηση- τις πελατειακές σχέσεις, την κομματοκρατία, την αναξιοκρατία, το χυδαίο και παγκάλειο «Μαζί τα φάγαμε».
Τρίτον, τιμωρία όσων οδήγησαν τη χώρα σε αυτή την κατάσταση. Αποκλεισμός από δημόσιες και κρατικές θέσεις. Πραγματική κάθαρση. Καμιά ασυλία και διαρκής απαίτηση για το πώς θα σταματήσει το «ανεξέλεγκτο» του πολιτικού προσωπικού.
Τέταρτον, πληροφόρηση-διαφάνεια-αλήθεια. Τίποτα στο σκοτάδι. Το Διαδίκτυο και οι νέες τεχνολογίες μπορούν να υποστηρίξουν έναν ορισμένο κοινωνικό έλεγχο. Ο περιορισμός των παράνομων ΜΜΕ, ο λόγος απευθείας στο λαό και όχι μόνο στους εκπροσώπους του -πραγματικούς ή δήθεν-, η άμεση εκπροσώπηση των κινημάτων, το σπάσιμο του μονοπώλιου αλλά και η κοινωνικοποίηση της ενημέρωσης.
Πέμπτον, ένα νέο Σύνταγμα, ως προϊόν μιας μεγάλης λαϊκής διαβούλευσης, που θα κατοχυρώνει τη λαϊκή θέληση.

* Ο Τάσος Βαρούνης είναι μέλος
της Κομμουνιστικής Οργάνωσης Ελλάδας