Έχει από καιρό ξεκινήσει μια αντιπαράθεση στο νομό μας, που με διάφορους τρόπους εμπλέκονται διάφοροι παράγοντες της αυτοδιοίκησης. Ξεχωρίζει η αντίθεση του Νομάρχη και της πλειοψηφίας του Νομαρχιακού Συμβουλίου στην επιχειρούμενη από την κυβέρνηση κατάργηση των Νομαρχιών. Οργανώθηκαν ημερίδες, και συζητήσεις. Στο θέμα ενεπλάκη και η αντιπολίτευση, προκαλώντας συζήτηση στο Νομαρχιακό Συμβούλιο, όπου διεξήχθη με υποβαθμισμένο τρόπο. Σαν Νομαρχιακή Κίνηση τοποθετηθήκαμε στο Ν. Συμβούλιο, αλλά νοιώθουμε την ανάγκη να τοποθετηθούμε και δημόσια στο σοβαρότατο αυτό για την Αυτοδιοίκηση ζήτημα.
Βέβαια πολλά έχουν να κάνουν με φήμες και διαδόσεις για το περιεχόμενο της νέας μεταρρύθμισης. Η «κοπτική ραπτική» δίνει και παίρνει. Άλλος εντάσσει την Αργολίδα στην Πάτρα. Άλλος ενώνει τους Δήμους κατά το δοκούν. Αυτά δημιουργούν μια κατάσταση, που μάλλον απορυθμίζει όλες τις βαθμίδες της αυτοδιοίκησης, με την ανασφάλεια και τη ρευστότητα που δημιουργεί.
Πρέπει να ξεκαθαρίσουμε την αντίθεσή μας σε μια τέτοια συζήτηση.. Για μας η ουσία του προβλήματος βρίσκεται στο τρόπο που είναι διαρθρωμένο το Ελληνικό κράτος. Στην ουσία της δημοκρατίας, στην αποκέντρωση. Παρά τα όποια βήματα, το κράτος μας παραμένει υπερ-συγκεντρωτικό. Οι περιφερειακές αρχές (κρατικές και αυτοδιοικητικές) στην Ελλάδα διαχειρίζονται κάτω από το 20% των δημοσίων επενδύσεων, ενώ στην Ευρώπη φτάνει το 50%. Ο συγκεντρωτισμός αυτός έχει επίπτωση όχι μόνο στη δημοκρατία, αλλά και στην ανισόρροπη ανάπτυξη. Η Αθήνα συγκεντρώνει το 1/3 του πληθυσμού και το ½ της οικονομικής δραστηριότητας της χώρας. Τα μεγάλα αστικά κέντρα αναπτύσσονται γρήγορα σε βάρος των περιφερειών. Το «μακρύ χέρι» της κυβέρνησης με τον περιφερειάρχη, όχι μόνο παραμένει, αλλά η κατάσταση χειροτερεύει με τον τρόπο διανομής των κονδυλίων και την υποβάθμιση της συζήτησης για τον καθορισμό των προτεραιοτήτων, την αδιαφάνεια κλπ.
Εμείς θεωρούμε πως η κοινωνία μας είναι παραπάνω από ώριμη να κάνει άλμα στην αποκέντρωση. Πρότυπό μας είναι μια αυτοδιοικούμενη κοινωνία. Δύο είναι οι βασικοί μας άξονες. Πρώτον της εγγύτητας με την έννοια οι πολίτες να έχουν δίπλα τους την τοπική τους εξουσία, και δεύτερον της επικουρικότητας, με την έννοια ότι οι παραπάνω βαθμίδες οργάνωσης της κοινωνίας να ασχολούνται μόνο με αυτά, που οι παρακάτω βαθμίδες δεν μπορούν να ασχοληθούν αποτελεσματικά. Το κεντρικό κράτος να ασκεί μόνον τον επιτελικό του ρόλο. Προέχει λοιπόν να ξεκαθαρίσουμε ποιες θεωρούμε τοπικές υποθέσεις, ποιες νομαρχιακές, ποιες περιφερειακές και ποιες κεντρικές. Αλλιώτικα φτάνουμε στο σημείο, της επικάλυψης των αρμοδιοτήτων και το κάθε υπουργείο να έχει τα παραρτήματα του στο νομό και την περιφέρεια, ανατρέποντας κάθε ουσία κάθε αυτοδιοίκησης.
Σε επίπεδο Δήμων, οι τοπικές κοινωνίες θα πρέπει να ξαναδούν, το πώς πήγαν τα σχήματα στο διάστημα που λειτούργησε ο «Καποδίστριας». Πώς πήγαν οι 13 Δήμοι και οι 2 Κοινότητες της Αργολίδας; Το ζήτημα δεν χωρά βιασύνη. Οι πολίτες (εφόσον υπάρχει χρόνος και αφεθούν ανεπηρέαστοι από τους επιτήδειους), είναι ώριμοι να δώσουν την καλύτερη λύση, για το πώς θα ήταν καλύτερα να συγκροτηθεί η αυτοδιοίκηση στον τόπο τους και τους τρόπους που θα το αποφασίσουν (πχ συνελεύσεις, τοπικά δημοψηφίσματα κλπ).
Όσον αφορά τη Νομαρχιακή αυτοδιοίκηση, αφού σταδιακά την αποψίλωσαν από ουσιαστικές αρμοδιότητες, και της άφησαν το διακοσμητικό ρόλο, τώρα ετοιμάζονται να την καταργήσουν. Πρόκειται για θεσμό με ιστορία 160 χρόνων. Ο Νομός ήταν και παραμένει η βάση της συγκρότησης της χώρας.
Η Β’βάθμια αυτοδιοίκηση θα μπορούσε να έχει μικτή μορφή, διαθέτοντας αιρετά και διοικητικά όργανα και στο επίπεδο του Νομού και της Περιφέρειας.
Τα όργανα της Περιφέρειας να εκλέγονται από τους συμβούλους που έχουν εκλεγεί σε επίπεδο νομού. Αντικείμενο της νέας Περιφέρειας να είναι διανομαρχιακές υποθέσεις ( ανάπτυξη, προγραμματισμός, χωροταξία, περιβάλλον, υδάτινοι πόροι, κατασκευή και λειτουργία έργων υποδομής σε διανομαρχιακό επίπεδο κλπ).
Σε επίπεδο Νομού, τα νομαρχιακά όργανα να ασχολούνται με υπερτοπικές διαδημοτικές νομαρχιακές υποθέσεις (ανάπτυξη νομού, πολεοδομία, περιβάλλον, υγεία, κοινωνική πρόνοια, εκπαίδευση κλπ).
Βέβαια με την κυβέρνηση της Ν. Δημοκρατίας πολύ δύσκολα μπορεί να πιστέψει κανείς πως ενδιαφέρεται για την αποκέντρωση. Πίσω από τις διακηρύξεις για «ισχυρή αυτοδιοίκηση», βασική επιδίωξη έχουν το πώς θα ελέγξουν αυτοδιοίκηση, παρά να την στηρίξουν και να την αφήσουν ελεύθερη να δράσει. Το πρώτο που καθιέρωσαν ήταν το 42%, ως ποσοστό αρκετό για την εκλογή Δήμαρχου ή Νομάρχη. Το μυαλό τους είναι στα μπόνους. Και αν θεωρηθεί πως στην εκλογή της κεντρικής κυβέρνησης επικαλούνται την ακυβερνησία, γιατί δεν επιτρέπουν την ισότητα της ψήφου τουλάχιστον στην τοπικές εξουσίες; Ας καθιερωθεί η απλή αναλογική σε όλες τις βαθμίδες. Ας δοκιμάσουμε την εκλογή βουλευόμενων σωμάτων στην αυτοδιοίκηση, για να μην είναι οι εξουσίες μονοπρόσωπες (γύρω από το πρόσωπο του νομάρχη ή του δημάρχου). Το ζητούμενο είναι να έχουμε τοπικούς άρχοντες με κύρος, που να εκφράζουν πραγματικά την πλειοψηφία των πολιτών. Που δεν θα συνωστίζονται στα γραφεία των υπουργών, των περιφερειαρχών ή των κομματικών παραγόντων για να εξασφαλίσουν χρηματοδοτήσεις. Που δεν θα εκχωρούν όλο και μεγαλύτερο μέρος στους ιδιώτες για να κάνουν έργα. Που θα εμπνέουν τον κόσμο για να διεκδικήσει καλύτερο περιβάλλον, καλύτερες συνθήκες ζωής, μια κοινωνία αλληλοσεβασμού και αλληλεγγύης των δημοτών.
Το θέμα μας λοιπόν είναι να αλλάξει η ουσία του συγκεντρωτικού κράτους. Τα τοπικά ζητήματα να αποτελέσουν την βάση της ενότητας και της συμμετοχής των πολιτών στη διεκδίκηση λύσεων. Το ζήτημα δεν είναι τοπικιστικό. Το θέμα μας, δεν είναι μόνο ή κυρίως, το πώς θα γίνει το Ναύπλιο πρωτεύουσα της νέας Περιφέρειας, σε έναν θεσμό που θα ελέγχεται απόλυτα από το συγκεντρωτικό κράτος. Έχουμε μια ολόκληρη εμπειρία από του «Καποδίστρια 1». Ας επιχειρήσουμε επιτέλους έναν απολογισμό. Δεν είναι σωστό να ακολουθούμε τον «τυφλοσούρτη», πως κάθε ενοποίηση είναι θετική. Σωστό να προσπαθούμε για το καλύτερο σχήμα, που θα είναι πιο αποτελεσματικό, αλλά το κύριο χαρακτηριστικό της Αυτοδιοίκησης, είναι το ότι βρίσκεται δίπλα στον απλό πολίτη. Αν αυτό δεν εξασφαλίζεται, τότε παύει να είναι Αυτοδιοίκηση. Γίνεται μια εξουσία που μοιάζει με την κεντρική εξουσία και τέτοια κεντρική εξουσία έχουμε.
Ας ανοίξει λοιπόν ένας ουσιαστικός διάλογος στις τοπικές κοινωνίες και ας γίνει στοιχείο της διεκδίκησής τους αυτό το μεγάλο αναγκαίο άλμα στην αποκέντρωση. Μπορούν όλοι οι Δήμοι, αλλά και άλλοι φορείς να οργανώσουν συζητήσεις, λαϊκές συνελεύσεις κλπ, για παρόν και το μέλλον της Αυτοδιοίκησης. Ας μην επαναληφθεί η διαδικασία που προηγήθηκε του «Καποδίστρια 1».
Το ζήτημα για μας, της όποιας μεταρρύθμισης στην Αυτοδιοίκηση, δεν προσφέρεται ούτε για ανάπτυξη ανέξοδων λεονταρισμών, όσων κατά τα άλλα συμφωνούν με κάθε νεοφιλελεύθερη «μεταρρύθμιση» της κυβέρνησης, ούτε αδιέξοδων τοπικισμών και λαϊκισμών, ούτε μιας φλύαρης ανούσιας αντιπολίτευσης. Είναι πρώτα και κύρια ζήτημα Δημοκρατίας και συμμετοχής του κάθε πολίτη.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου